خوانشی دگرشالوده ساز از پنج رمان برجست? فمینیستی از زنان آمریکایی ـ آفریقایی تبار

پژوهش پیش رو به بررسی ادبیات داستانی فمینیستی زنان سیاه پوست آمریکا از دوره ی تجدید حیات ادبی هارلم (40-1920) تا کنون می پردازد. این ادبیات همواره بر آن بوده است تا گونه های مختلف استثمار از قبیل نژادی، جنسیتی و طبقاتی در فرهنگ غرب را به تصویر کشیده و سپس با تکیه بر دگرشالوده سازی، راه را برای غلبه بر آنها هموار سازد. محورهای اصلی بحث در این پژوهش هویّت و گفتمان هستند. عناصر تشکیل دهنده ی هویّت ــ نژاد، جنسیّت و طبقه ی اجتماعی ــ که در دست طبقه ی حاکم به عنوان سه ابزار مهم استثمار قرار دارد به طور جمعی مورد مطالعه قرار گرفته است. گفتمان زنان سیاه پوست از دیدگاه آنچه که از سوی جامعه ی مردسالار سفید پوست نابهنجاری در نظر گرفته می شود بررسی شده و از این رو پژوهش گر آن را «گفتمان نابهنجاری» نامیده است. در حقیقت، زنان سیاه پوست با استفاده از همین گفتمان و همچنین دیدگاه های دگرشالوده ساز موفق شده اند تا با طبقه ی حاکم که تمامی مفاهیم و مناسبت های قدرت را تعریف می کند به مقابله برخاسته و با اقدامات برانداز خود امکان پیدایش هویّت ها و گفتمان های جدیدی را ایجاد کنند. نتایج: نتیجه ی پژوهش پیش رو این است که تمامی تقسیم بندی های مفاهیم به صورت دوگانه های متضاد و همچنین مرزبندی های ساختارهای اجتماعی زائیده ی استیلای نظام خردـ مرکز محوری بوده که عمدتاً با هدف انقیاد برخی از گروه های اجتماعی و توزیع نابرابر قدرت، ثروت و دانش میان آنها صورت پذیرفته است. یکی از کارآمدترین ابزارهای غلبه بر این شیوه های استثماری، دگرشالوده سازیِ نظامی است که این تعاریف را بر جامعه تحمیل می کنند. دگرشالوده سازیِ نظام خرد ـ مرکز محوری از راه بازنگری ارزشهای رایج و همچنین ایجاد نقاط مقاومت در برابر طبقه ی حاکم با استفاده از «گفتمان نابهنجاری» میسّر است.